Głuszec zwyczajny to niezwykle interesujący i fascynujący ptak nie tylko dla ornitologów, ale także dla wszystkich miłośników przyrody. W Polsce mieszka około 600 ptaków z tego gatunku, a te leśne kuraki od lat są chronione przez leśników, ponieważ ich populacja powoli maleje. Nie jest łatwo spotkać głuszca zwyczajnego w naturalnym środowisku, ale jeśli przebywasz gdzieś w Borach Dolnośląskich, Puszczy Augustowskiej, Puszczy Solskiej, Karpatach lub Lasach Janowskich, możesz spróbować szczęścia. Kto wie, może uda Ci się podejrzeć taniec godowy samca głuszca zwyczajnego?
W tym artykule zebraliśmy najciekawsze informacje o głuszcu zwyczajnym, dzięki którym spojrzysz na tego ptaka zupełnie inaczej. Mamy nadzieję, że lektura tego artykułu przyniesie Ci wiele radości i poszerzy Twoją wiedzę!
Piękne upierzenie i wygląd dopasowany do otoczenia
Głuszce należą do rodziny kurowatych, ale z pewnością nie da się ich pomylić z kurą domową. Te ptaki są średniej wielkości, najczęściej długie na 50 centymetrów. Bez problemu uda Ci się rozróżnić samca od samicy głuszca.
Samce głuszca wyróżniają się charakterystycznym, ciemnym upierzeniem z dominacją czerni, natomiast samice głuszca mają upierzenie w kolorze złocisto-brązowym oraz ciemne pasy na plecach. Takie kolory pozwalają im na zachowanie bezpieczeństwa i ukrycie się przed wzrokiem drapieżników. Głuszce zwyczajne potrafią z łatwością dostosować swoje upierzenie do otoczenia (tzw. mimikra). To doskonały kamuflaż przed drapieżnikami, który zwiększa szansę na przetrwanie tych pięknych ptaków.
Oryginalny taniec godowy
Głuszce zwyczajne udowadniają, że taniec godowy może być iście widowiskowy.
Samce głuszca robią wszystko, aby przypodobać się swojej partnerce. Taniec wykonywany przez samców jest uznawany za jeden z najbardziej oryginalnych i przyciągających wzrok w świecie ptaków, nazywany jest też tokami. Podczas toków samce unoszą ogon, rozkładają skrzydła i zaczynają zataczać kółka. Przy okazji wydają różne odgłosy – wszystko po to, aby zwrócić uwagę samic.
Oto kilka charakterystycznych cech tańca godowego głuszca zwyczajnego:
- Tańce godowe głuszców przypadają na okres wczesnowiosenny. To właśnie wtedy przyroda budzi się do życia – jest to doskonały czas na poszukiwanie pary. Taniec godowy odbywa się na specjalnie wybranym terytorium, które daje ptakom sporo przestrzeni na zaprezentowanie swoich umiejętności. Najczęściej głuszce zwyczajne wybierają tereny niedaleko gęstych lasów.
- Wszystkie ruchy w tańcu godowym są dobrze przemyślane. Ptaki wykorzystują swoje długie ogony, skrzydła i czerwone brody, aby dostarczyć niesamowitych wrażeń i zwrócić uwagę potencjalnej partnerki. Podczas tańca głuszec używa własnego systemu obrotów i kroków, zataczając z rozpostartymi skrzydłami koła wokół wybranej samicy.
- Taniec to nie wszystko – liczą się także wydawane odgłosy i śpiew. Dźwięki wydawane przez głuszce są bardzo charakterystyczne, przypominają trąbienia i klekotanie. To znak, że głuszec rozpoczął taniec godowy, przy okazji informując o tym innych samców znajdujących się w okolicy.
- Taniec głuszców ma na celu wywarcie wrażenia na potencjalnej partnerce, która obserwuje ruchy i słucha odgłosów wydawanych przez wielu samców i starannie wybiera tego, który najbardziej przypadnie jej do gustu. Samica dyskretnie odpowiada na starania samców, na przykład przystawiając dziób do dzioba samca lub unosząc skrzydła.
- Samce głuszców naprawdę muszą się postarać i dołożyć starań, aby ich taniec był lepszy niż konkurencji. Czasami rywalizacja w tańcu przenosi się na pole walki, a samce zaczynają rywalizować używając swoich skrzydeł i dziobów. Wszystko po to, aby ochronić swoje terytorium i dostęp do samicy.
Łączenie się w pary i troska o pisklęta
Głuszce zwyczajne tworzą związki, które trwają całe życie. Są monogamiczne i dbają o swoją rodzinę. Samica głuszca składa około 10 jaj i wysiaduje je przez 24 dni. Gdy pisklęta się wyklują, samiec i samica wspólnie dbają o to, aby nakarmić młode – trwa to od 10 do 14 dni.
Małe głuszce uwielbiają jeść owady, larwy i jagody, które po dwóch tygodniach rodzicielskiej opieki uczą się same zdobywać. Młode pisklęta tuż po wykluciu się mają na sobie szary puch. Mają długie, zaostrzone dzioby i krótkie ogonki. Ich skrzydła są zaokrąglone i krótkie.
Pisklęta szybko się uczą i próbują swoich sił w lataniu i eksplorowaniu gniazda. Gdy zaczną być samodzielne, podejmują pierwsze próby opuszczenia gniazda wiedząc jednak, że przez cały czas mają wsparcie i opiekę rodziców, którzy dostarczają im pokarm.
Ptasie akrobacje i skoki
Głuszce zwyczajne potrafią pięknie skakać i szybko latać. Jeśli czują zagrożenie unoszą się wysoko i zataczają gwałtowne skoki. Dużą rolę odgrywają mięśnie nóg głuszców, które są bardzo silne.
Na początku ptak napręża i zgina nogi, a później gwałtownie się odpycha i unosi w powietrze. Podczas wykonywania skoków głuszce są w stanie rozwinąć duża prędkość i bez problemu pokonać kilka metrów. Skoki to dobry sposób na ukrycie się przed oczami drapieżników oraz ludzi. Dostrzeżenie głuszca w naturalnym środowisku nie jest łatwe!
Malejąca populacja i zagrożenia
Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) głuszce zwyczajne są gatunkiem najmniejszej troski i nie są zagrożone wyginięciem. Głuszce zachowują stabilny stan populacji i nie istnieją żadne poważne zagrożenia dla przetrwania gatunku. IUCN wciąż jednak trzyma rękę na pulsie i monitoruje sytuację głuszców zwyczajnych prowadząc badania nad ich populacjami oraz siedliskami. Dodatkowo organizacja dba o promowanie ochrony głuszców, zwiększając świadomość społeczną, wprowadzając środki ochronne i edukując młodsze i starsze pokolenie.
Mimo to niektóre kraje wprowadziły pewne środki ochronne, wskutek malejącej populacji tych ptaków. Jest to efekt polowań oraz utraty naturalnych siedlisk wskutek wylesiania, przekształcania terenów naturalnych w tereny rolne, wysuszanie bagien i rozrzedzanie gęstej roślinności. W efekcie powstaje wiele lokalnych projektów, których celem jest ochrona naturalnych siedlisk głuszców.
Co sądzisz o głuszcu zwyczajnym?
Mamy nadzieję, że tak jak my jesteś pod wrażeniem umiejętności głuszców zwyczajnych i rozumiesz, jak ważna jest ochrona tego gatunku przed szkodliwą działalnością człowieka. Zapewniamy, że głuszce mogą kryć wiele tajemnic, a przy okazji stać się niewidzialne będąc w zasięgu Twojego wzroku.
Jeśli kiedyś będziesz mieć okazję przyglądać się tym pięknym ptakom w ich naturalnym środowisku i uda Ci się podejrzeć ich taniec godowy, z pewnością pozostawi to w Twojej głowie piękne wspomnienia.
